ki sa ki ape pase anba lanmè peyi ayiti a kounye a menm?

      Konbyen li te ape pran nou pou nou detaye chak ti pwen sou fòmasyon lame a? Se vre yo enpòtan men nan plizyè edisyon nou a ede pèp la konnen ki sa pou li fè pou genyen yon meyè sosyete e pou ki pa viv san yo pa bezwen lòt moun pou dirije yo.

      Mwen ta renmen pran yon ti tan pou pale sou devwa lame a, ki sa li genyen pou fè nan yon peyi. Yo defini sosyete kòm yon gwoup ki genyen menm deviz, vizyon, lang dè fwa menm ideyal. Ou kapab idantifye nasyonalite yon moun sou mantalite ak sa li espere. Poutan sa yo pa jeneral. Chak moun menm lè yo soti nan menm teritwa genyen yon karaktè ki pwòp ak yo. Pou sa nou jwenn diferans ideyolojik ki opoze ak sa lwa ak kilti kote yo grandi a. pou estabilize epi mete tout moun sou menm nivo nou bezwen lòd. La nou wè nesesite kò polis la ki jwe wòl estabilizatè. Nan ka defans teritwa nasyonal la, pou pwoteje nasyon an kont menas ak atak nenpòt enenmi la lame a rantre nan koze a.

      Si nou ta mete peyi nan yon kad nou ta dwe jwenn militè ki fè wonn fwontyè a. Pa sèlman sou tè, sinon an lè ak anba lanmè. Mwen konnen nasyon an genyen yon move souvni nan kesyon istwa lame, lame d'ayiti pou yon bon peyòd ki patisipe nan anpil zak briganday. Sitou depi nou tande pale de lame nou wè lagè menm lè se travay li, men an reyalite responsablite yon fòs ale pi lwen ke sa. Ki moun ki kapab di mwen kounye a menm ki sa ki ape pase anba lanmè peyi ayiti a? Pyès moun pa konnen pa vre? Nan ka ta genyen yon dezas natirèl tankou sa ki soti pase a ki enstitisyon ki ekipe pou fè fas ak li? Se devwa lame pou entèvni nan tout sitiyasyon ki soti site la yo.

      Nou dwe aprann fè fas ak defi nou kapab rankontre nan yon sosyete. Ayiti reprezante yon pwoblèm nan sfè amerik la. Pran desizyon pou dirije ta dwe chwa pou chanje kondisyon bagay yo nan peyi a. Chak jou ki ape pase se yon rezon pou sekirize sòl Ayisyen an.

      An nou eseye fè yon diferans ant lame ak jandamri chèf leta peyi a panse li a. Genyen lafrans, kanada, kanboydjd ak kèk lò nasyon ki itilize sistèm jandamri toujou. Men an reyalite a leksepsyon lafrans ki pa li a ki jwe wòl para-militè ki rete andeyò epi kontwole fwontye a tout se polis. Ki donk, Ekselans lan kapab sèlman ranfòse taktik polisye nou yo san li pa bezwen depanse lajan peyi ki pa menm sifi pou fè li mache pou kreye yon jandamri. Nou bezwen yon lame. Yon lame pwofesyonèl ki ekipe eki fòme pou defann nasyon ayisyen an.

      Youn nan gwo andikap ki anpeche Ayiti vanse se kesyon tout sa nou bezwen nou dwe kopye sou lòt nasyon. sa se yon pèt nan idantite nou. Dezyèm epi pi gwo ka a se: Desizyon nou yo toujou chita sou apwobasyon. Si nou vle yo pa dakò aksyon nou yo pa vo anyen. ki lè nou ape yon pèp? Ki lè nou ape kapab di Ayiti pou ayisyen, li lib nou chwazi pou fè sa nou pi pi to? Osi lontan nou pa kapab kontwole ekonomi peyi a nou pa menm bezwen panse kreye lame. Tout sa se rèv. Pou 8.000.000 Ayisyen pou pi piti nou ta bezwen 1 milyon sòlda. Se pa egzajere. Se reyalite tout sosyete kèlke swa edikasyon ak konpòtman yo. Sa fè 40 an depi libi ape viv yon klima jodi a tout bagay chanje. Nou pa kapab wè toujou rezon yon lame paske sa pa rive souvan men aksidan yo rive a nenpòt moman.

     Jodi a se moman pou nou panche sou kreye lame a ou byen jamè.